Polski inwestor wielokrotnie słyszał opinię o zagranicznych funduszach inwestycyjnych, jako tych tańszych w porównaniu do polskich. Czy faktycznie zagraniczne fundusze są tańsze? Odpowiedzi poszukamy, analizując fundusze akcyjne inwestujące w różnych częściach globu. Szczegółowo zbadamy opłaty, jakie ponosi inwestor w funduszach akcji azjatyckich, europejskich, amerykańskich oraz globalnych. Wynik naszej analizy da nam jednoznaczną odpowiedź, które fundusze mają niższe koszty.
Koszty dystrybucji i opłaty bieżące są najważniejsze
Określając fundusz tanim bądź drogim, odnosimy się do kosztów, jakie inwestor musi ponieść na początku oraz w trakcie inwestycji. Na starcie inwestor może zostać obciążony opłatą dystrybucyjną nazywaną również manipulacyjną. Może, ale nie musi, ponieważ na naszym rynku funkcjonuje wielu dystrybutorów, u których można kupić on-line jednostki uczestnictwa funduszy bez opłat manipulacyjnych. Do najpopularniejszych należą Supermarket Funduszy Inwestycyjnych mBank oraz Bossafund. F-Trust często oferuje promocje zwalniające z opłaty dystrybucyjnej przy zakupie jednostek uczestnictwa funduszy zagranicznych.
W trakcie inwestycji fundusze ponoszą różne koszty oraz pobierają od uczestników opłatę za zarządzanie. Sumą kosztów poniesionych przez fundusz w danym roku obrotowym jest opłata bieżąca, którą tak naprawdę płaci posiadacz jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnego. Nie odczuwa jednak jej bezpośredniego wpływu i nie musi jej dodatkowo opłacać, ponieważ jest ona już zawarta w wycenie jednostki. Pobierana jest przez fundusz automatycznie.
Na pierwszy ogień idą opłaty w funduszach akcji azjatyckich
Polskie fundusze inwestujące na rynkach azjatyckich stanowią wciąż nieliczną grupę. Wysokość opłaty dystrybucyjnej w tej grupie waha się pomiędzy 4% (Allianz India Equity) a 5,25%, przy czym średnia opłata manipulacyjna wynosi 4,83%. W przypadku zagranicznych funduszy inwestycyjnych opłata dystrybucyjna zaczyna się od 5%, a kończy na 5,75%. Zarówno w przypadku polskich, jak i zagranicznych funduszy najczęściej spotkamy się z opłatą w wysokości 5%.
Rozpiętość opłaty bieżącej, jaką ponoszą posiadacze jednostek uczestnictwa polskich funduszy inwestujących w akcje azjatyckie, jest duża. Może wynosić 1,12% w przypadku PKO Akcji Rynku Japońskiego do nawet 4,92% pobierane przez Investor Indie i Chiny. W przypadku zagranicznych TFI wartość ta waha się pomiędzy 1,59% w przypadku Schroders ISF Japanese Equity USD, a 3,15% dla Allianz Litle Dragons – A – USD, jest więc nieco niższa. Średnia wartość opłat bieżących dla funduszy polskich inwestujących na rynkach azjatyckich to 3,32%, a dla funduszy zagranicznych 1,96%.
Tabela 1. Opłaty pobierane przez fundusze akcji azjatyckich
| Opłata dystrybucyjna | Opłata bieżąca | |||
|---|---|---|---|---|
| Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | |
| Minimalna | 4% | 5% | 1,12% | 1,59% |
| Maksymalna | 5,25% | 5,75% | 4,92% | 3,15% |
| Średnia | 4,83% | 5,07% | 3,32% | 1,96% |
| Najczęściej występująca | 5% | 5% | brak | 1,86% |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych targeto.pl
Czy taniej inwestować w akcje europejskie przez polskie, czy zagraniczne fundusze?
Fundusze inwestujące w akcje europejskie stanowią drugą najliczniejszą grupę w ofercie polskich TFI. Najniższą standardową opłatę dystrybucyjną pobiera Credit Agricole Akcji Nowej Europy 2,5%, przy czym dla zagranicznych TFI zaczyna się ona od 3% (Schroder ISF Emerging Europe EUR). Średnia opłata dystrybucyjna wynosi z kolei odpowiednio 4,10% i 5% dla polskich i zagranicznych TFI. Nieco inaczej wyglądają opłaty bieżące. Choć dla polskich TFI średnia opłata bieżąca wynosi 3,65%, to możemy znaleźć fundusze, takie jak PKO Akcji Rynku Europejskiego z opłatą równą 0,84%. Średnia opłata bieżąca dla zagranicznych TFI wynosi 1,87%.
Tabela 2. Opłaty pobierane przez fundusze akcji europejskich
| Opłata dystrybucyjna | Opłata bieżąca | |||
|---|---|---|---|---|
| Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | |
| Minimalna | 2,5% | 3% | 0,84% | 1,39% |
| Maksymalna | 5,25% | 5,75% | 5,17% | 2,53% |
| Średnia | 4,10% | 5% | 3,65% | 1,87% |
| Najczęściej występująca | 5% | 5% | brak | 1,84% |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych targeto.pl
Największy rynek, a polskich funduszy inwestujących w akcje amerykańskie mamy mało
Funduszy w ofercie polskich TFI inwestujących w akcje amerykańskie nie ma wielu. Opłaty za subskrypcję mieszczą się w przedziale od 3% ( AXA Akcji Amerykańskich)( Santander Prestiż Akcji Amerykańskich) do 5,25%, natomiast średnia opłata wynosi 4,46%. Biorąc pod uwagę zagraniczne TFI, opłata dystrybucyjna waha się pomiędzy 5% (Schroder ISF US Smaller Companies USD) a 5,75%, jest więc nieco wyższa niż dla polskich TFI. W przypadku opłat bieżących sytuacja wygląda odwrotnie. Średnia opłata bieżąca dla polskich TFI wynosi 2,92%, a dla zagranicznych 1,86%. Najniższa opłata bieżąca – 1% występuje w funduszu PKO Akcji Rynku Amerykańskiego.
Tabela 3. Opłaty pobierane przez fundusze akcji amerykańskich
| Opłata dystrybucyjna | Opłata bieżąca | |||
|---|---|---|---|---|
| Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | |
| Minimalna | 3% | 5% | 1% | 0,55% |
| Maksymalna | 5,25% | 5,75% | 4,21% | 2,27% |
| Średnia | 4,46% | 4,91% | 2,92% | 1,68% |
| Najczęściej występująca | 5% | 5% | brak | 1,84% |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych targeto.pl
Najwięcej możliwości wyboru dają fundusze akcji globalnych
Zarówno w ofercie polskich, jak i zagranicznych TFI możemy znaleźć szeroki wachlarz funduszy inwestujących na rynku globalnym. W związku z obszerną gamą produktów występuje też duże zróżnicowanie wartości opłaty dystrybucyjnej. W przypadku polskich TFI średnia opłata wynosi 4,65%, choć możemy znaleźć fundusze, dla których wynosi ona nawet 2% (fundusz Opera Universa.pl). Dla zagranicznych TFI opłaty są już wyższe, zaczynają się od 5% i to właśnie z taką wartością spotkamy się najczęściej. W przypadku opłaty bieżącej spotykamy się z sytuacją odwrotną. Dla polskich funduszy średni koszt opłaty bieżącej to 4,10%. Dla zagranicznych funduszy średnia opłata będzie już niższa, wynosząc 1,86%.
Tabela 4. Opłaty pobierane przez fundusze akcji globalnych
| Opłata dystrybucyjna | Opłata bieżąca | |||
|---|---|---|---|---|
| Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | Polskie fundusze | Zagraniczne fundusze | |
| Minimalna | 2% | 5% | 1,35% | 1,34% |
| Maksymalna | 5,5% | 5,75% | 6,57% | 2,11% |
| Średnia | 4,65% | 5,13% | 4,10% | 1,86% |
| Najczęściej występująca | 5% | 5% | 3,78% | 1,85% |
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych targeto.pl
Koszty polskich TFI będą spadać
Porównując opłaty tylko dla czterech grup, można wysunąć istotne wnioski. Opłata za dystrybucję jest na zbliżonym poziomie w funduszach polskich i zagranicznych. Jednak polski inwestor, korzystając z oferty wymienionych na początku dystrybutorów, może kupować on-line jednostki uczestnictwa bez opłat. U części podmiotów jest to oferta promocyjna, ale dla największych na rynku SFI mBank i Bossafund brak opłat pobieranych za nabywanie jednostek jest standardową ofertą. Można to uznać za przewagę, jeśli często nabywamy i sprzedajemy jednostki uczestnictwa.
Długoterminowe inwestowanie, bez wielu zmian funduszy, promuje zdecydowanie fundusze zagraniczne. Opłaty ponoszone przez inwestora w ciągu roku nieraz są dwukrotnie niższe niż w polskich odpowiednikach. Z tego powodu polski ustawodawca wprowadził rozporządzenie w sprawie maksymalnej wysokości wynagrodzenia stałego towarzystwa za zarządzanie funduszem inwestycyjnym otwartym i specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym regulujące wysokość opłaty za zarządzanie w najbliższych 4 latach. Od tego roku polskie TFI za zarządzanie funduszami nie mogą pobierać opłaty wyższej niż 3,5%. W 2022 maksymalna opłata nie będzie mogła przekroczyć 2%. Opłata za zarządzanie jest częścią opłaty bieżącej, więc odgórne ograniczenie opłaty za zarządzanie obniży opłaty bieżące. W ciągu 3 lat opłaty w polskich funduszach ulegną sporym obniżkom i możliwe, że staną w jednym szeregu z opłatami funduszy zagranicznych. Pozostanie tylko jedno pytanie. Czy wtedy skończą się oferty kupna funduszy bez opłat dystrybucyjnych i zaczną nas obowiązywać stawki europejskie?
