PPK bez opłat. O co toczy się walka?

Kilkanaście dni dzieli nas od startu PPK w największych firmach. Od 1 lipca ustawa zacznie obowiązywać w podmiotach zatrudniających co najmniej 250 osób. Co pół roku liczba potencjalnych uczestników będzie się zwiększać i na początku 2021r. do oszczędzania w ramach PPK będzie mogło zgłosić się około 11,5 milionów osób. Każdy pracownik zapisany do PPK, to większe aktywa pod zarządzaniem dla instytucji finansowej. Im większe aktywa, tym większy przychód z tytułu opłaty za zarządzanie. Instytucje finansowe z tego powodu robią wiele, żeby firmy wybierały ich ofertę. Większość z nich walczy kosztami i wprowadziło promocję na niepobieranie opłaty za zarządzanie do końca czerwca 2020r.

Pierwsze było TFI PZU. Pod koniec kwietnia, nim pojawiły się pierwsze oferty PPK, towarzystwo ogłosiło, że nie będzie w pierwszym roku funkcjonowania PPK pobierać opłaty za zarządzanie. Tym samym rozpoczęło swego rodzaju wojnę cenową. W ślad za TFI PZU poszły kolejne instytucje. Na początku czerwca na portalu mojePPK znajdowały się oferty 14 instytucji. Do końca czerwca przyszłego roku łącznie 8 podmiotów nie będzie pobierać opłaty za zarządzanie. Kolejne 3 poszły o krok dalej i przedłużyły promocję do końca 2020 roku. Tylko 3 towarzystwa nie wzięły udziału w tej wojnie cenowej. Sprawdźmy o co toczy się walka.

Nie tylko TFI PZU rezygnuje z pobierania opłaty za zarządzanie

TFI PZU było pierwsze, ale nie jest jedyną instytucją finansową, która zrezygnowała z pobierania opłaty za zarządzanie. W ślad za towarzystwem poszły kolejne podmioty. Wśród TFI są to Allianz TFI, Investors TFI, Millennium TFI, Pekao TFI oraz PKO TFI. Prawo oferowania PPK, oprócz towarzystw funduszy inwestycyjnych, mają również zakłady ubezpieczeń, pracownicze towarzystwa emerytalne oraz powszechne towarzystwa emerytalne. Nationale Nederlanden PTE oraz Pocztylion – Arka PTE są przedstawicielami powszechnych towarzystw emerytalnych, które nie będą pobierać opłaty za zarządzanie do końca pierwszego półrocza 2020r. W tym momencie nie ma ofert ani zakładów ubezpieczeń, ani pracowniczych towarzystw emerytalnych.

Wydaje się, że rezygnacja z opłaty za zarządzanie na rok załatwia sprawę i nie da się z tym konkurować. Niekoniecznie, ponieważ 3 towarzystwa postanowiły powalczyć o klientów wydłużając okres bez opłat do końca 2020r. Dodatkowe 6 miesięcy zerowej stawki za zarządzanie zaproponowały Aviva Investors Poland TFI, AXA TFI oraz Santander TFI. Zupełnie z drugiej strony znajdują się Aegon PTE, Esaliens TFI oraz NN Investment Partners TFI, które zdecydowały się nie brać udziału w wojnie cenowej i będą pobierać opłaty za zarządzanie.

Tabela 1. Okres obowiązywania promocji braku opłaty za zarządzanie w ramach PPK

Źródło: https://www.mojeppk.pl/lista-instytucji-finansowych.html

Brak opłaty za zarządzanie — opłacalne dla instytucji finansowych

1 lipca 2019r. ustawa o PPK zacznie obowiązywać w podmiotach zatrudniających co najmniej 250 pracowników. Szacuje się, że może objąć nawet 3,3 mln osób. Mediana wynagrodzeń podana w raporcie Ogólnopolskie Badanie Wynagrodzeń przeprowadzone przez Sedlak & Sedlak w 2018 roku w dużych przedsiębiorstwach wynosiła 5 000 zł. Można przyjąć, że gdyby każdy z pracowników został uczestnikiem PPK, to co miesiąc wpływałoby do nich 577,5 mln zł. Nierealna jest jednak partycypacja na takim poziomie, dlatego w naszych założeniach przyjęliśmy 50% poziom uczestnictwa.

Przewidujemy, że pierwsze wpłaty zostaną przekazane do PPK w sierpniu. W październiku uczestnicy PPK zatrudnieni w podmiotach 250+ otrzymają 250 zł wpłaty powitalnej z Funduszu Pracy. Kolejny transfer nastąpi w kwietniu 2020r. i będzie to 240 zł dopłaty rocznej. Do końca trwania promocji na niepobieranie opłat za zarządzanie (30-06-2020r.)  ustawa zacznie obowiązywać w podmiotach zatrudniających co najmniej 50 osób. To kolejne 2 miliony pracowników. Przy 50% partycypacji w PPK będzie od wtedy 2,65 uczestników. Jednak mediana zarobków w tej grupie jest niższa i wynosi 4 500 zł brutto miesięcznie. W lutym 2020r. szacujemy, że do wszystkich PPK  zostanie wpłacone blisko 450 mln zł.

Pieniądze uczestników PPK będą inwestowane w m.in. w polskie i zagraniczne akcje oraz obligacje skarbowe i korporacyjne. Każdy uczestnik ze względu na wiek zostanie przydzielony do odpowiedniego funduszu. Czym bliżej 60. roku życia, tym udział instrumentów bezpiecznych – obligacji, będzie nie mniejszy niż 85%. Będzie 8-9 funduszy. Każdy z innym poziomem ryzyka i oczekiwaną stopą zwrotu. W naszych kalkulacjach pominęliśmy te różnice i przyjęliśmy 5% zwrotu dla każdego funduszu. Opłata za zarządzanie w wyliczeniach jest maksymalna i wynosi 0,05%.

Założenia:

• Partycypacja 50%
  • Liczba uczestników od 2021r.: 5,75 mln
• Stopa zwrotu: 5% p.a.
• Opłata za zarządzanie: 0,05%

Na koniec czerwca 2020r. wraz z końcem obowiązywania promocji w większości instytucji finansowych na wszystkich rachunkach uczestników PPK będzie zgromadzonych 5,1 mld zł. Przez 11 miesięcy od sierpnia 2019r. do czerwca 2020r. niepobierania opłaty za zarządzanie instytucje finansowe rezygnują z 11,6 mln zł. Kwota wydaje się spora. Za chwilę udowodnimy, że nie jest.

W kolejnych półroczach dołączą pozostali uczestnicy. Do PPK od lipca 2020r. przyłączą się osoby zatrudnione w podmiotach zatrudniających co najmniej 20 osób. Wszystkich będzie około 1,1 mln, ale przyjęliśmy 50% partycypację, więc liczymy 550 tys. osób. Mediana wynagrodzeń w tej grupie wynosi według raportu 4 000 zł brutto miesięcznie. Od 1 stycznia 2021r. do PPK będą mogły dołączyć pozostałe osoby uprawnione, których szacuje się będzie 5,1 mln. Mediana wynagrodzeń w tej grupie wynosi 3 500 zł.

Każdy uczestnik PPK otrzyma w naszej analizie wpłatę powitalną i dopłatę roczną. Przy rocznej stopie zwrotu 5%, przekazaniu wpłaty powitalnej i dopłat rocznych na koniec 2020r. na wszystkich rachunkach PPK będzie blisko 8,5 mld zł. Tylko w grudniu opłata za zarządzanie wyniesie 3,5 mln zł. Na koniec 2021r. w PPK będzie odłożone 20 mld zł. W całym 2021r. fundusze pobiorą 75 mln zł z tytułu opłaty za zarządzanie. W grudniu 2022r. na rachunkach uczestników PPK będzie 34 mld zł oszczędności, z których instytucje finansowe pobiorą 14,3 mln zł, a w całym 2022r. 143,6 mln zł.

PPK bez opłat — sposobem na większe zyski w przyszłości

Przedstawione przez nas wyliczenia mają charakter poglądowy. Nie wiemy, jakie będzie zainteresowanie przystąpieniem do PPK. Czy w trakcie część uczestników nie zrezygnuje, lub czy inni się zapiszą. Przyjęliśmy średnie wynagrodzenie, ale osoby o niskich dochodach mooga rezygnować, a z wyższymi wpłacać więcej w formie wpłat dodatkowych. Jest wiele niewiadomych.

Celem naszego badania, nie jest ustalenie dokładnej liczby uczestników, czy zgromadzonych aktywów, a pokazanie, że prawdziwe zyski w PPK firmy zarządzające pieniędzmi uczestników osiągają w 2-3 roku działania. Im większy udział zdobędzie instytucja finansowa w perspektywie kilkunastu miesięcy, tym większą korzyść uzyska za 2-3 lata. Celem rozpoczęcia wojny cenowej przez instytucje finansowe jest zdobycie jak największego udziału w rynku.

Tabela 2. Hipotetyczna wartość zgromadzonych aktywów w PPK i wartość opłaty za zarządzanie

Źródło: opracowanie własne

Przypomnijmy, że rynek rezygnuje „tylko” z 11,6 mln zł z tytułu opłaty za zarządzanie w pierwszym roku funkcjonowania na rzecz 75 mln zł w 2021r. i 143 mln zł w 2022r. Wartość opłaty za zarządzanie będzie rosła dynamicznie w każdym kolejnym roku.