Z dniem 1 lipca 2018 roku zostanie wprowadzona w życie reforma emerytalna zapowiadana przez rząd. Obniżenie wieku emerytalnego jest jednym z tematów, który interesuje nie tylko osoby przechodzące na emeryturę w najbliższym czasie. Zmiany w emeryturach to temat nurtujący również ludzi młodych. Coraz więcej pojawia się pytań także wokół migracji oszczędności z OFE do IKZE, która zapowiadana jest na lipiec 2018r. Co trzeba wiedzieć na temat przyszłych świadczeń emerytalnych?

Emerytury 2017 – najważniejsze zmiany i zasady nabywania

Wysokość emerytury zależna jest od wprowadzanych reform oraz bieżącej sytuacji gospodarczej panującej w kraju.

ZUS wysyła listy z informacjami związanymi z kwotą przyszłego świadczenia, jednak co jakiś czas wysokość świadczenia ulega zmianie – powodem jest waloryzacja składek. Składki na ubezpieczenie emerytalne znajdujące się na koncie ubezpieczonego mnożone są przez wskaźnik waloryzacji. Taki zabieg ma miejsce każdego roku, stąd też możliwość wystąpienia różnic w wysokości składek z biegiem lat.
Zanim odbierzemy pierwsze świadczenie emerytalne, musimy upewnić się, na jakich warunkach mamy prawo do jej nabycia. Zasady te zostały uwzględnione w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. poświęconej emeryturom i rentom z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Wspomniana ustawa podzieliła wszystkie osoby ubezpieczone na trzy grupy wiekowe, tj.:

ubezpieczeni urodzeni przed 1 stycznia 1949 r.,
ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r.,
ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1948 r., ale przed 1 stycznia 1969 r.

Osoby przynależne do danej grupy wiekowej będą mogły nabyć prawo do emerytury na różnych zasadach, co do ustalania jej wysokości. Tym samym, każdy ubezpieczony urodzony przed 1 stycznia 1949 r. będzie mógł nabyć prawo do emerytury oraz obliczenia jej kwoty na zasadach obowiązujących do tej pory. Taką samą sytuację mają osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., a przed 1 stycznia 1969 r., które do dnia 31 grudnia 2008 r. spełniły niezbędne warunki do pobrania wcześniejszego świadczenia emerytalnego.

Każdy, kto urodził się po 31 grudnia 1949 r., będzie mógł nabyć prawo do emerytury na tzw. nowych zasadach, które posiadają nowy sposób ustalenia kwoty świadczenia emerytalnego.

Warto pamiętać o tym, że niektóre grupy zawodowe mogą skorzystać z prawa do nabycia wcześniejszej emerytury.

Podstawą prawną są przepisy ustaw, które umożliwiają przejście na wcześniejszą emeryturę np. nauczycielom podlegającym Karcie Nauczyciela oraz osobom urodzonym przed rokiem 1949, a także w niektórych przypadkach osobom urodzonym w latach 1949–1968.

Koniecznie przeczytaj, dlaczego warto już dziś samodzielnie zadbać o swoją emeryturę

Emerytury na “starych” i “nowych” zasadach a ZUS i OFE

Świadczenie emerytalne na tzw. “starych” zasadach obowiązuje osoby urodzone przed 1949 rokiem. Mają one prawo do przejścia na emeryturę w momencie uzyskania wieku 60 lat przez kobiety oraz 65 lat przez mężczyzn. Konieczne jest jednak odpowiednie udokumentowanie czasu zatrudnienia, czyli tzw. okresu składkowego – powinien on wynosić 20 lat w przypadku kobiet oraz 25 lat w przypadku mężczyzn. Co z wysokością świadczenia? Jest ona zależna od wartości podstawy wymiaru uwzględnionego okresu składkowego i nieskładkowego oraz od kwoty bazowej, obowiązującej od momentu, w którym ubezpieczony zyska prawo do świadczenia emerytalnego. Osoby upoważnione do otrzymywania emerytury na starych zasadach będą mogły zadecydować, czy umieścić całą składkę na koncie ZUS, czy też wpłacić jej część do OFE.

Emerytury wypłacane na nowych zasadach będą zależne od wysokości odprowadzanych wcześniej składek, które zostają przekazywane do ZUSu oraz OFE. Pamiętajmy jednak, ze OFE czeka wielka zmiana, do której warto już dziś się przygotować.

Kwota, jaką ubezpieczony otrzyma, przechodząc na emeryturę zostaje obliczana z sumy składek na koncie, kwoty kapitału początkowego lub kwoty środków zewidencjonowanych na subkoncie oraz ze wskaźnika z tablicy średniego trwania życia dla kobiet i mężczyzn. Zasady te obowiązują osoby urodzone po 1949 roku, jednak nie dotyczą grup uprzywilejowanych: służb mundurowych, górników, nauczycieli, kolejarzy, prokuratorów czy też sędziów.

Więcej o nadchodzących zmianach znajdziesz w tych artykułach

Staż emerytalny – czyli, kto i kiedy może przejść na emeryturę

Kluczową rolę w świadczeniach emerytalnych odgrywa staż emerytalny. Jest on bezpośrednim czynnikiem wpływającym na prawo oraz wysokość emerytury.

Na co warto zwrócić uwagę podczas obliczeń?Przede wszystkim konieczne jest wzięcie pod uwagę okresów składowych, które przyjmuje się bez ograniczeń. Do okresów składkowych zalicza się okresy ubezpieczenia, czyli opłacania składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, a także okresy nieopłacania składek z powodu przekroczenia w czasie roku kalendarzowego wartości rocznej podstawy wymiaru składek. Dodatkowo okresem składkowym jest czas opłacania składek na ubezpieczenie społeczne oraz czas, za który została opłacona składka na ubezpieczenie społeczne (lub za które nie było obowiązku opłacania składki). W celu obliczenia stażu pracy trzeba pamiętać także o okresach nieskładkowych. Jest to czas braku aktywności zawodowej, który ze względu na specyfikę uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury.

Do okresów nieskładkowych zalicza się czas pobierania zasiłków chorobowych, wychowywania dzieci w wieku do 4 lat czy też okres studiów wyższych. Na podstawie okresów składkowych i nieskładkowych ustala się uprawnienia do pobierania emerytury. Jeżeli są one niewystarczające, wówczas uzupełnia się je czasem, w którym dana osoba prowadziła gospodarstwo rolne lub pracowała w gospodarstwie czy też czas pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dowiedz się, co zrobić, aby zapewnić sobie wyższe świadczenia, nawet gdy wcześniej zechcesz przejść na emeryturę

Najważniejsze zmiany w emeryturach w 2017 roku

Wiek emerytalny w Polsce wynosi 67 lat – zarówno dla kobiet, jak i mężczyzn. Z dniem 1 października zostanie on obniżony do 60 lat dla kobiet i do 65 lat dla mężczyzn.

W placówkach ZUS kilkuset doradców będzie udzielało informacji związanej z przejściem na emeryturę oraz zmian, co do ich wysokości w przypadku podjęcia decyzji uprawnionych do emerytury o pracy w kolejnych miesiącach czy też latach. Wiek 67 lat zostanie utrzymany tylko wtedy, kiedy dana osoba będzie podlegać 4-letniemu okresowi ochronnemu. Początek października to data ważna także dla byłych funkcjonariuszy podległych MSW. Zostanie wprowadzona zasada mówiąca o tym, że za pracę można nie dostać żadnego doświadczenia. Podstawa wymiaru emerytury dla funkcjonariuszy, pracujących w mundurowych i cywilnych formacjach podległych UB i SB od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r., będzie wynosić zero złotych. 1 lipca zaczęły obowiązywać zasady chroniące świadczenia najbiedniejszych emerytów i rencistów. Osobom borykającym się z zadłużeniami komornicy będą mogli pobrać jedynie jedną czwartą najniższego świadczenia. Pozostała część świadczenia nie będzie podlegać egzekucji komorniczej.

W planach rządu związanych z emeryturami jest także likwidacja OFE. Po okresie przejściowym ubezpieczeni będą mogli sami zadecydować o wyborze strategii inwestycyjnej. Możliwe będzie przeniesienie środków finansowych w inne miejsce, a także ich całkowite wypłacenie. W IKZE – części trzeciego filaru emerytalnego – pozostaną środki powstałe podczas przekształcenia OFE. Każdy ubezpieczony będzie mógł wypłacić fundusze zgromadzone w IKZE po ukończeniu 65 lat. Co ważne kwota zostanie obciążona jednorazowo 10% wartością podatku dochodowego.

Dowiedz się, który produkt jest najlepszy

Więcej o tym, jak skorzystać na ulgach – inwestując w IKZE znajdziesz tutaj: Zyskaj na opłatach i ulgach

Zmiany w emeryturach a przeliczenie kapitału początkowego

W związku z nadchodzącymi zmianami w zakresie emerytury, osoby chcące z niej skorzystać od 1 października 2017 roku powinny złożyć wniosek do ZUSu o przeliczenie kapitału początkowego, który może mieć znaczny wpływ na jej wysokość.

Aby złożyć wniosek, należy odpowiednio wcześniej zebrać wszelkie dokumenty, potwierdzające staż pracy oraz wysokość zarobków przed 1999 rokiem, na podstawie których możliwe będzie obliczenie kapitału początkowego. Wniosek ten można złożyć w dowolnej placówce ZUS. Dokumenty potwierdzające przebyte przed 1999 rokiem okresy składkowe oraz nieskładkowe, a także uzyskiwane w tym czasie wynagrodzenie, należy dołączyć do wypełnionego druku, który jest dostępny zarówno w placówkach ZUS, jak i na stronie internetowej www.zus.pl.

Do wspomnianych powyżej dokumentów potwierdzających staż pracy zalicza się między innymi: świadectwa pracy, dyplomy ukończenia studiów, dokumenty potwierdzające prowadzenie własnej działalności gospodarczej, czy też wskazujące na opiekę nad dzieckiem.

Wszystkie niezbędne do ustalenia kapitału początkowego dokumenty, warto uzyskać możliwie najwcześniej, ponieważ zakłady pracy mogą z czasem ulec likwidacji lub przekształceniu, co może wiązać się z tym, że zdecydowanie trudniej będzie je później otrzymać. Jeżeli firma została przekształcona, w pierwszej kolejności najlepiej udać się do miejsca, w którym wcześniej istniała i próbować uzyskać informacje niezbędne do odszukania dokumentów pozwalających na ustalenie kapitału początkowego. Z kolei w przypadku likwidacji firmy lub toczącej się procedury upadłościowej, wszelkich informacji należy szukać w Krajowym Rejestrze Sądowym lub w archiwum państwowym.

Dowiedz się, który produkt jest najlepszy, aby zwiększać swoje oszczędności emerytalne i nie tylko

Więcej o tym, jak skorzystać na ulgach – inwestując w IKZE znajdziesz tutaj: Zyskaj na opłatach i ulgach

Zmiany w emeryturach wojskowych

Ministerstwo Obrony Narodowej nie zaplanowało większych zmian związanych z systemem emerytalnym żołnierzy zawodowych w służbie czynnej. Jedyne zmiany mają dotyczyć wojskowych pobierających świadczenia emerytalne, którzy służyli państwu totalitarnemu w czasach PRL.

2 grudnia 2016 roku do Sejmu wpłynął projekt ustawy, który miał na celu wprowadzenie zmiany w emeryturach żołnierzy zawodowych i ich rodzin – tematem stało się obniżenie emerytur, a także rent rodzinnych wypłacanych rodzicom żołnierzy poległych. Wizja wspomnianych zmian stała się tematem kontrowersyjnym i nieakceptowalnym przez środowisko. Bartłomiej Grabski, Wiceminister MON zaprzeczył i poinformował, że tego rodzaju zmiany nie wejdą w życie, a obejmą jedynie członków Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego oraz byłych żołnierzy Wojskowej Służby Wewnętrznej i Zarządu II Sztabu Generalnego WP.

Temat emerytur zawsze należy do nośnych i chętnie podejmowanych przez społeczeństwo. Choć zwykło się mówić, że leży głównie w obszarze zainteresowań ludzi starszych, którzy na emeryturę przejdą już niedługo, coraz częściej podejmują go młodzi. W gąszczu zmian i poprawek związanych z pobieraniem i wysokością świadczenia emerytalnego konieczne jest śledzenie najnowszych informacji, które pozwolą uchronić się przed rozczarowaniem i podjąć właściwą decyzję o czasie przejścia na emeryturę.

Najważniejsze informacje o tym, jak uniezależnić swoją emeryturę od systemu

Dowiedz się, który produkt dla przyszłych emerytów jest najlepszy, aby zwiększać oszczędności

Więcej o tym, jak skorzystać na ulgach – inwestując w IKZE znajdziesz tutaj: Zyskaj na opłatach i ulgach