Dla wielu osób życie w USA utożsamiane jest z Amerykańskim snem. Oczywiście Ameryka zapewnia potężne możliwości, jednak wciąż mało osób zdaje sobie sprawę z kosztów życia na tym kontynencie.
Na potrzeby artykułu stwórzmy przykładową rodzinę Griffinów plasujących się pod względem zarobków w klasie średniej. Griffinowie mieszkają w zwykłym, jak na amerykańskie standardy domu, posiadają dwa samochody, mają wykupioną polisę na życie oraz w niedługiej perspektywie wyprawiają swoje dzieci na studia.
Klasa średnia – najliczniejsza grupa społeczna w Stanach Zjednoczonych
Społeczeństwo dzieli się na klasy pod względem kilku kluczowych czynników. Są to: styl życia, wartość majątku i dochody. Według CNN do klasy średniej należą osoby, które mają dochody wyższe od 20% najbiedniejszych rodzin i o 20% niższe od najbogatszych rodzin. Według PRC klasa średnia mieści się w zakresie od 66,6% do 200% względem mediany dochodów gospodarstw domowych – kilka lat temu oznaczało przedział od 42 do 125 tys. dolarów rocznie. Tym samym w 2014 roku do amerykańskiej klasy średniej należało 51% gospodarstw domowych.
Czy zatem rodzina Griffinów należąca do tzw. middle class może żyć na dobrym poziomie? Okazuje się, że niekoniecznie. Analiza USA Today wykonana w 2014 roku wykazała, że czteroosobowa rodzina chcąca żyć na dobrym poziomie powinna zarabiać nie mniej niż 130,357 dolarów rocznie – zatem powyżej progu dochodowego średniej klasy.
Amerykański sen zarezerwowany jest wyłącznie dla nielicznych
Griffinowie mają do dyspozycji 50 tys. dolarów rocznie na pokrycie zaciągniętej hipoteki, opłacenie kosztów dwóch posiadanych samochodów, pokrycie kosztów codziennego życia i rachunków, a także sprawowania opieki nad dziećmi.
Przyjrzyjmy się ich wydatkom. Hipoteka na 180 tys. dolarów na 30 lat o RRSO 4,25%, utrzymanie pojazdów wraz z utratą ich wartości rezydualnej – 13 tys. dolarów rocznie, opieka nad dziećmi 200 dolarów przez 50 tygodni, żywność, chemia, odzież i kosmetyki – 12 tys. dolarów rocznie, rachunki – 5 tys. dolarów rocznie.
Całkowity koszt życia Griffinów wynosi 64,5 tys. dolarów, przy czym mają oni do dyspozycji jedynie 50 tys. dolarów. Pamiętajmy, że piszemy tu jedynie o podstawowych potrzebach. Nie uwzględniliśmy wyjść do restauracji czy kina, zorganizowania rodzinnej imprezy świątecznej czy zakupu nowego telewizora lub smartfona.
Przy takim scenariuszu Griffinowie żyliby bez oszczędności, od pierwszego do pierwszego – zupełnie jak 78% pracowników etatowych w USA.
Długi zamiast oszczędności
Scenariusz zbliżony do rodziny Griffinów dotyka 78% Amerykanów zatrudnionych na etacie. Jedynie 39% Amerykanów jest w stanie wygospodarować 1 tys. dolarów na potrzeby nagłych, nieprzewidzianych wypadków. Mieszkańcy USA nie dysponują odpowiednio dużą ilością oszczędności i niezwykle powszechne jest manewrowanie na tzw. krawędzi.
Zamiast oszczędności Amerykanie mają aż 3,83 biliona dolarów długu rozlokowanych w kredytach konsumenckich, z czego ok. bilion pochodzi z pożyczek i kart kredytowych, bilion z kredytów samochodowych oraz leasingów, 1,5 biliona z pożyczek studenckich.
Pożyczki studenckie zadłużają 60% absolwentów
To właśnie dzięki pożyczkom studenckim 60% studentów opuszcza własne uczelnie z długami, które w 2016 roku wynosiły średnio ok. 28,4 tys. dolarów. Warto wspomnieć o bardzo niekorzystnych warunkach pożyczek studenckich. Nie podlegają one wymazaniu po ogłoszeniu bankructwa oraz mogą być dopisywane do nich kary umowne i niezapłacone odsetki – w Polsce taka praktyka jest zakazana.
Amerykańscy studenci są tak zadłużeni, że powstało wiele programów rządowych, których celem jest oddłużenie absolwentów.
Scoringowa gra w amerykańskim stylu, czyli FICO i Vantage
Wszyscy Amerykanie, którzy chcą wynająć lepszy dom, zaciągnąć tani kredyt, a nawet znaleźć dobrą pracę, muszą mieć odpowiednio wysoki scoring FICO (350 – 900 pkt.) Taki wynik staje się przepustką do szeroko pojętego życia na lepszym poziomie, bo kto chciałby wynajmować dom czy pracować z niepewną osobą o niskim scoringu?
Czym jest ów Scoring FICO? Określa on, jak skutecznie obywatel spłaca pieniądze swoim wierzycielom. Nie mówimy tu jedynie o kredytach konsumenckich czy hipotekach. Punkty można gromadzić m.in. poprzez wspólne prowadzenie karty kredytowej z osobą o dobrej historii kredytowej.
Co ważne, w USA rząd nie nakłada ograniczeń pod względem oprocentowania, jakie mogą pobierać banki. Dlatego też popularne są praktyki, że klientom z dużym scoringiem FICO zapewnia się karty kredytowe o oprocentowaniu na poziomie 13-14% a klientom z niskim FICO nawet 30%. Godnymi uwagi są również amerykańskie chwilówki (ang. Payday loans), które są w stanie mieć RRSO na poziomie nawet 700%!
Amerykański sen nie taki piękny?
Ameryka to bez wątpienia kraj potężnych możliwości, ale i konieczności brania na barki sporej odpowiedzialności za swój los. Państwo nie wtrąca się w wiele kwestii dotyczących regulowania życia swoich obywateli, jednak okupowane jest to koniecznością nauczenia się samodzielnego poruszania się w tym jakże skomplikowanym systemie, a każdy błąd może być brzemienny w skutkach.
